Là một người làm cha, làm mẹ, khi xem đoạn clip các cháu học sinh ở Huế vây đánh, nhục mạ người đàn ông vô gia cư, cảm giác đầu tiên của tôi không phải là tức giận, mà là lạnh người. Tôi rùng mình không chỉ vì sự hung hăng của những cú đánh, mà vì tiếng cười đùa, sự thản nhiên đến tàn nhẫn của những đứa trẻ đang khoác trên mình chiếc áo trắng học trò.

Những ngày qua, dư luận tranh cãi nhiều về việc ngành giáo dục chủ trương bỏ đuổi học, hướng tới giáo dục nhân văn. Tôi ủng hộ việc không dồn con trẻ vào đường cùng, nhưng nhân văn không có nghĩa là sự hời hợt, xuề xòa trước cái ác.

Với vụ việc nghiêm trọng này, tôi cho rằng chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật: Không thể chỉ dừng lại ở mức "nhắc nhở", "khiển trách" hay những bản kiểm điểm viết cho xong chuyện.

Tại sao tôi lại nói vậy?

Bởi vì hành vi của các cháu đã vượt qua ranh giới của sự bồng bột tuổi mới lớn. Đó là sự xâm phạm có chủ đích vào thân thể và nhân phẩm của một con người yếu thế hơn mình. Nếu hình phạt chỉ dừng lại ở việc mời phụ huynh hay đọc bản kiểm điểm trước lớp, e rằng các cháu sẽ hình thành tâm lý "nhờn luật". Các cháu sẽ nghĩ rằng: "À, đánh người cũng chẳng sao cả, cùng lắm là bị mắng vài câu rồi đâu lại vào đấy". Đó mới chính là điều nguy hiểm nhất, là liều thuốc độc giết chết tương lai của các cháu.

Chúng ta cần một hình phạt thích đáng, đủ sức nặng để làm một "cái phanh" gấp, chặn đứng đà trượt dốc này lại.

Các cháu cần phải chịu trách nhiệm trước pháp luật trong khuôn khổ lứa tuổi vị thành niên. Điều này không có nghĩa là chúng ta muốn trù dập hay hủy hoại tương lai của các cháu, mà là để các cháu hiểu một bài học cốt lõi của cuộc đời: Mọi hành vi xâm phạm đến người khác đều có cái giá rất đắt.

Cái giá đó không thể trả bằng lời xin lỗi suông.

Nó có thể là những ngày tháng lao động công ích thực sự, để các cháu nếm trải sự vất vả, để biết trân trọng sức lao động và con người.

Nó có thể là biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc sự giám sát đặc biệt của cơ quan chức năng nếu xét thấy môi trường gia đình và nhà trường hiện tại không còn đủ sức uốn nắn.

Đưa các cháu vào khuôn khổ kỷ luật của pháp luật hay trường giáo dưỡng không phải là đẩy các cháu đi, mà là đưa vào một môi trường kỷ luật sắt để "cai nghiện" thói hung hăng, để các cháu có thời gian tĩnh tâm và nhận ra sai lầm của mình. Đó mới là cách thương con, thương trò đúng đắn nhất lúc này.

Chúng ta hay nói "trẻ con không biết gì". Nhưng chính vì "chưa biết" nên người lớn càng phải dạy cho "biết". Biết sợ cái sai, biết tôn trọng nỗi đau của người khác, và biết chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Xin đừng lấy sự nhân văn để bao biện cho sự bất lực của người lớn. Một bản án nghiêm khắc lúc này có thể khiến các cháu và gia đình đau lòng, nhưng nó sẽ là liều thuốc đắng dã tật, cứu vớt nhân cách của các cháu trước khi quá muộn.