Ngày 2/10, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia, Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá” được Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Hiệp hội Blockchain & Tài sản số Việt Nam (VBA) phối hợp tổ chức.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội blockchain và Tài sản số Việt Nam cho biết, chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị quyết 05 nhằm thí điểm thị trường tài sản mã hóa. Song thách thức đặt ra là hệ thống pháp lý, công nghệ và kế toán cần đồng bộ để có thể quản lý cả hoạt động on-chain và off-chain.

Theo ông Trung, crypto truyền thống chỉ tồn tại on-chain, trong khi token hóa tài sản thực (real-world asset tokenization) vừa đòi hỏi quản lý pháp lý ngoài chuỗi (off-chain), vừa cần hạ tầng blockchain (on-chain). Độ phức tạp cao hơn, nhưng đổi lại mức độ an toàn cũng lớn hơn trong huy động vốn.

Ví dụ, với crypto truyền thống, nếu mất khóa ví thì tài sản mất vĩnh viễn. Trong khi đó, với token hóa tài sản thực, có thể áp dụng cơ chế đóng băng hoặc khôi phục giao dịch khi cần.

Còn “read access” (quyền truy cập) hiện nay chỉ giữ khóa, giữ hồ sơ pháp lý, giữ sổ đỏ là chưa đủ, mà còn phải giữ thêm khóa cryptographic (mật mã học). Khóa này khác hẳn so với khóa trong ngân hàng. Đó là khóa ví, được vận hành theo quy trình đa chữ ký (multi-signature).

“Nghĩa là, thay vì chỉ một người có quyền mở khóa, thì cần có 2 trong 3, hoặc 3 trong 5 chữ ký để xác nhận giao dịch. Nguyên tắc này đề phòng rủi ro thất lạc khóa, đồng thời kiểm soát được việc ai là người thực sự được quyền ký, bởi kho lưu trữ tài sản cần được đóng mở liên tục”, ông nói.

Một quy trình rất quan trọng, theo Chủ tịch VBA, chính là việc luân chuyển tài sản số giữa ví lạnh (cold wallet) và ví nóng (hot wallet). Thông thường, 95% đến 98% tài sản của khách hàng được lưu trữ ở ví lạnh. Khi đó, phần lớn giao dịch của khách hàng chỉ diễn ra trong “môi trường ảo” do sàn tạo ra. 

Nhưng sự liên thông với tài sản thật lại phụ thuộc vào quá trình chuyển đổi giữa ví lạnh và ví nóng. Đây chính là điểm dễ bị hacker tấn công. Điển hình, sàn Bybit từng bị mất 1,5 tỷ USD chỉ vì một lỗi giao diện trong quá trình chuyển tài sản từ ví lạnh sang ví nóng.

Ông Trung cho biết lợi thế của tài sản mã hóa (read access) so với crypto truyền thống: khi xảy ra sự cố, chúng ta hoàn toàn có thể đóng băng token để tạm dừng giao dịch, đảm bảo không mất tài sản. Trong khi đó, với crypto truyền thống, nếu mất khóa ví thì tài sản mất vĩnh viễn. Vì vậy, cách tiếp cận với tài sản mã hóa phức tạp hơn, nhưng an toàn hơn trong huy động vốn.

Liên quan đến kiểm soát rửa tiền, ông Trung cho biết Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam là đơn vị phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong công tác phòng chống rửa tiền, và có thể khẳng định rằng mọi giao dịch đều có thể truy vết.

“Tôi muốn nhấn mạnh: chỉ những kẻ rất dại mới chọn rửa tiền trên blockchain”, ông giải thích: “Từ năm 2010, thậm chí sớm hơn, tất cả giao dịch quá khứ đều có thể lục lại, không hề có chuyện “xóa bỏ” giao dịch. Do đó, blockchain đáp ứng rất tốt yêu cầu truy vết trong phòng chống rửa tiền”.